ساخت سوله و اصول استاندارد
در این بخش، در مورد روند احداث یک سوله از صفر تا صد (از پی تا کلید) به صورت کامل صحبت خواهیم کرد و کلیه فرآیندهای لازم از مشاوره تا اجرا را بررسی خواهیم کرد. برای احداث یک سوله، همانند هر سازه دیگری، لازم است یک پروسه طی شود. به صورت خلاصه، روند احداث هر سوله شامل چهار مرحله زیر می شود:
- مشاوره و برآورد اولیه پروژه: مشاوره درباره نیازمندی های پروژه و تخمین اولیه از هزینه ها و زمان
- امور اداری: شامل دریافت مجوزها و خرید زمین جهت احداث سوله و عقد قراردادهای طراحی، ساخت و نصب سوله
- عملیات اجرایی: شامل آماده سازی زمین، اجرای فونداسیون، ساخت و نصب سوله و جرثقیل آن و اجرای پوششها
- کنترل نهایی و بهره برداری: کنترل نهایی پروژه و آغاز بهره برداری از آن
مرحله 1: مشاوره و برآورد اولیه پروژه
قبل از شروع هر پروژه، بهتر است با افراد متخصص مشاوره نمائید تا علاوه بر آگاهی از مراحلی که باید طی کنید، برآوردی از هزینه های پروژه و زمان لازم برای اجرای پروژه بدست آورید. این موضوع، علاوه بر جلوگیری از سردرگمی، از اتلاف زمان و هزینه های ناخواسته نیز جلوگیری خواهد کرد. ضمن آنکه به شما در تصمیم گیری بهتر در مورد آینده پروژه کمک خواهد کرد.
گروه فنی و مهندسی سازه صارمی، با سال ها تجربه در زمینه ساخت انواع سازه های فلزی و سوله های صنعتی و بهداشتی می تواند شما را در این امر یاری نماید. در صورت تمایل، کارشناسان ما، کلیه مشاوره های لازم را به شما ارائه خواهند داد. کافیست با ما تماس بگیرید.
صنایع فلزی سازه صارمی، کلیه مشاوره های تخصصی لازم را قبل از آغاز پروژه به صورت رایگان در اختیار شما قرار خواهد داد و پس از آغاز کار نیز در تمامی مراحل ساخت و اجرا همراه شما خواهد بود. همچنین، تمامی اطلاعات لازم از قبیل هزینه ها و متریال مورد نیاز پروژه و برآورد زمان ساخت و اجرا، در قالب گزارشات و نمودارهای اختصاصی در اختیار شما کارفرمایان عزیز قرار خواهد گرفت.
مرحله 2: اخذ مجوزهای لازم
پس از مشاوره و تصمیم گیری در مورد کاربری سوله، وقت آن است که نسبت به دریافت مجوزهای لازم (مجوز ساخت و بهره برداری) از مراجع ذیربط اقدام نمائید. برای این کار، کافیست بر اساس نوع کاربری مد نظرتان، به سازمان یا وزارت خانه مربوطه مراجعه نموده و درخواست خود را ثبت نمائید.
به عنوان مثال، برای مصارف بهداشتی و درمانی، لازم است سوله، به صورت کاملا بهداشتی ساخته شود. بنابراین، مجوزهای لازم برای این سوله، باید از وزارت بهداشت یا سایر نهادهای ناظر اخذ گردد. به همین ترتیب، برای دریافت مجوز مربوط به سوله های گلخانه ای، کشاورزی یا دامداری، لازم است به وزارت جهاد کشاورزی مراجعه نمائید. گاهی اوقات، لازم است برای اخذ مجوزها، طرح توجیهی مناسبی نیز برای کار خود تهیه و به سازمان های مربوطه ارائه دهید.
معمولا فرآیند دریافت مجوز، چند روز تا چند هفته طول می کشد. به همین دلیل، لازم است هر چه سریعتر برای دریافت مجوزها اقدام نمائید تا روند پروژه به تعویق نیافتد.
مرحله 3: خرید زمین جهت احداث سوله
پس از دریافت مجوزهای لازم، باید نسبت به تهیه زمین برای احداث سوله اقدام نمایید. زمین احداث می تواند درون شهر، خارج از محدوده شهر و یا در محدوده شهرک های صنعتی باشد. برای تهیه زمین مناسب، می توانید به بنگاه های معاملات صنعتی مراجعه نمائید. نکته مهمی که باید هنگام خرید زمین به آن توجه نمائید، این است که خاک زمین باید کیفیت و استحکام مورد نیاز را داشته باشد تا بعدا نیاز به هزینه های جانبی برای مقاوم سازی آن نباشد.
همچنین، دقت کنید که محل احداث سوله و شرایط آب و هوایی آن نیز بر هزینه های سوله بسیار تاثیر گذار است. بنابراین، بهتر است قبل از اقدام به خرید زمین، با شرکت های معتبر در این زمینه مشورت کنید.
مرحله 4: طراحی سوله و جرثقیل های آن
در این مرحله، لازم است طراحی فونداسیون و کلیه مقاطع اسکلت سوله و جرثقیل های آن انجام و نقشه های سازه تهیه گردد. طراحی، یکی از مهمترین مراحل هر پروژه است که تاثیر بسیاری بر هزینه های پروژه خواهد داشت. همچنین، هرگونه خطا یا کاستی در طراحی، علاوه بر وارد نمودن هزینه های جانبی به سازه و ناکارآمد نمودن آن، خطرات جانی را نیز به دنبال خواهد داشت.
بر این اساس، طراحی سوله، حتما باید توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شده و تأییدیه های لازم از سازمان نظام مهندسی دریافت گردد. برای آشنایی بیشتر با فرآیند طراحی و بهینه سازی سوله ها به مقاله آشنایی با فرآیند طراحی سوله مراجعه نمائید.
مرحله 5: مدلسازی سوله و تهیه نقشه های کارگاهی
در این مرحله، در صورت نیاز، مدلسازی کامل پروژه نیز انجام شده و نقشه های کارگاهی (نقشه های شاپ) آن تهیه و برای ساخت قطعات، در اختیار کارخانه قرار می گردد. در شرکت سازه نگار سینا، تهیه نقشه های کارگاهی سازه، توسط نرم افزارهای تخصصی شاپ دراوینگ (Shop Drawing) مانند Tekla Structures صورت می پذیرد.
مرحله 6: برآورد دقیق پروژه و خرید مصالح مورد نیاز
پس از طراحی و مدلسازی سازه، بر اساس گزارشاتی که با استفاده از نرم افزارهای شاپ دراوینگ بدست می آید، متریال مورد نیاز پروژه (مانند ورق ها و پروفیل های فولادی، پرلین ها، الکترودها و سیم های جوشکاری، البسه و تجهیزات ایمنی، پیچ و مهره، رنگ، پوشش ها و …) به صورت دقیق محاسبه شده و خریداری می گردد. سپس این مصالح به انبارهای کارخانه اسکلت فلزی که ساخت پروژه را بر عهده دارد منتقل می گردد
مرحله 7: آماده‌سازی زمین
در این مرحله، شرایط زمین سنجیده شده و جنس و کیفیت خاک زمین مورد آزمایش قرار می گیرد. در ادامه، در صورت نیاز، باید با استفاده از عملیات خاک برداری و مسطح سازی، ناهمواری های زمین برطرف شده و مقاوم سازی زمین انجام شود تا امکان اجرای فونداسیون فراهم گردد.
در صورت تمایل، شرکت سازه نگار سینا، با بهره گیری از تیم متخصص و با استفاده از تجهیزات مدرن، می تواند کلیه عملیات نقشه برداری (UTM)، خاکبرداری و مسطح سازی زمین را برای شما کارفرمایان عزیز انجام دهد.
مرحله 8: اجرای فونداسیون
پس از تائید کیفیت زمین و خاک، عملیات اجرای فونداسیون سوله آغاز می شود. فونداسیون، همانگونه که از نامش پیداست، پایه و اساس سازه است که وزن سازه را تحمل کرده و نیروهای وارد بر آن را به زمین منتقل می کند. بنابراین، اجرای صحیح آن، اهمیت زیادی دارد و باید با دقت و نظارت کامل انجام شود. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، به مقاله اجرای فونداسیون سوله مراجعه نمائید. در صورت تمایل، شرکت سازه نگار سینا، آمادگی اجرای آرماتوربندی و بتن ریزی انواع فونداسیون ها را دارد و می تواند با بهره گیری از افراد باتجربه، این کار با به خوبی برای شما کارفرمایان عزیز انجام دهد.
مرحله 9: ساخت اسکلت سوله و جرثقیل های آن
همانگونه که در مقاله آشنایی با سوله ها و انواع آن ها دیدیم، بر اساس نوع سازه تشکیل دهنده، سوله ها را می توان به چهار دسته سوله های تیرآهنی، سوله های تیر ورقی، سوله های خرپائی و سوله های UBM تقسیم بندی نمود. بر این اساس، معمولا سوله سازی، به چهار روش زیر امکان پذیر است:
1 – ساخت سوله با استفاده از تیر ورق (سوله تیر ورقی)
2 – ساخت سوله با استفاده از خرپا (سوله خرپایی)
3 – ساخت سوله با استفاده از پروفیل (سوله های تیرآهنی)
4 – ساخت سوله با استفاده از ورق های گالوانیزه با کمک دستگاه UBM (سوله های قوسی UBM)
در ادامه این مقاله آموزشی، با هر یک از این روش ها آشنا خواهیم شد. در این مرحله، عملیات ساخت اسکلت سوله در کارخانه اسکلت فلزی آغاز می گردد. در این مرحله، کلیه قطعات اسکلت سوله از جمله ستون ها، رفترها، مهاربندها، پرلین ها، استرات ها و … در کارخانه ساخته و پس از جوشکاری، رنگ آمیزی می شوند.
در صورتیکه سوله مورد نظر، دارای جرثقیل باشد، در این مرحله، جرثقیل آن نیز ساخته خواهد شد. برای آشنایی با روش های ساخت انواع جرثقیل به مقاله آموزشی ساخت جرثقیل سوله مراجعه نمائید.
معمولا اجرای فونداسیون و ساخت اسکلت سازه را به صورت موازی و همزمان پیش می برند به گونه ای که پس از پایان ساخت سازه، فونداسیون نیز آماده شده باشد. در پایان، قطعات ساخته شده سوله، پس از تائید نهایی، به همراه سایر اجزای سوله (مانند پیچ و مهره ها) به محل نصب ارسال می گردند.
-
الف) ساخت سوله صنعتی تیر ورقی
استحکام بالا و فضای وسیعی که سوله ها در اختیار کاربران قرار می دهند، موجب شده که بسیاری از کارخانه ها و کارگاه ها، پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی برای بنای محیط کاری خود از این سازه ها استفاده نمایند.
در سوله های تیر ورقی، اجزای اصلی را با استفاده از تیر ورق ساخته و سپس، توسط پیچ و مهره به یکدیگر متصل می کنند. در ایران، این نوع از سوله ها، بسیار پر کاربرد هستند. از مهمترین مزایای سوله های تیر ورقی می توان به انعطاف‌پذیری آن ها در طراحی و ساخت و استحکام بسیار بالای آن ها اشاره نمود. مهمترین فرآیندهای ساخت یک سوله تیرورقی به شرح زیر است:
برای اجزای صحیح هر یک از این فرآیندها، به تجهیزات مدرن و افراد کارآزموده نیاز است.
کلیه این فرآیندها، در یک کارخانه اسکلت فلزی مجهز به دستگاه های مخصوص انجام می شود. در ادامه این بخش، به اختصار با هر یک از فرآیندهای ذکر شده آشنا خواهیم شد.
- فرآیند برشکاری
اولین گام در فرآیند ساخت سوله های تیر ورقی، برشکاری است. در این مرحله، ورق‌های فولادی (معمولا ورق های ST37 یا ST52) و سایر متریال خریداری شده، بر اساس نقشه های کارگاهی، توسط تجهیزات برشکاری مانند دستگاه های CNC، دستگاه های برش طولی (راسته بر)، دستگاه های برش ریلی، دستگاه های گیوتین و اره ها، برش داده می شوند. معمولا عملیات برشکاری به دو روش زیر انجام می شود:
الف) برش گرم: در روش برش گرم، قطعات مورد نظر توسط حرارت برش داده می شوند. از مهمترین تجهیزات برش گرم، می توان به دستگاه های CNC، دستگاه های برش طولی (راسته بر) و دستگاه های برش ریلی اشاره نمود.
ب) برش سرد: در روش برش سرد، قطعات مورد نظر توسط فشار تیغه ها، برش داده می شوند. از مهمترین تجهیزات برش سرد، می توان به دستگاه های گیوتین، اره ها و دستگاه های پانچ اشاره نمود.
هر یک از روش های ذکر شده، مزایا و معایب خود را دارند و باید طبق آئین نامه ها، به درستی از آن ها استفاده نمود. همچنین، برش ورق ها، باید به گونه ای توسط برشکار انجام شود که کمترین پرت ورق ایجاد گردد. پس از اتمام کار در این مرحله، تسمه ها و پلیت های تهیه شده، به واحد تسمه سازی منتقل می گردد.
- فرآیند تسمه سازی
در این مرحله، تسمه ها و پلیت های برش داده شده، طبق نقشه، در کنار یکدیگر قرار داده شده و به یکدیگر جوش می شوند. این عملیات باید به گونه ای انجام شود که اجزای جوش شده، همانند یک قطعه یکپارچه، قابل استفاده باشند. بنابراین، کیفیت اتصالات در این مرحله بسیار اهمیت دارد. پس از اتمام کار در این مرحله، تسمه ها و پلیت های آماده شده، پس از تائید فنی ناظر، به واحد مونتاژ منتقل می گردد.
- مونتاژ اولیه قطعات
در این مرحله، مونتاژکارها، طبق نقشه، کلیه اجزای سوله مانند ستون ها، تیرها (رفترها) و بادبندها را مونتاژ کرده و آن ها را توسط خال جوش، به صورت موقت به یکدیگر متصل می کنند. پس از اتمام کار و پس از تایید قطعات مونتاژ شده توسط ناظر، آن قطعات به واحد جوشکاری انتقال داده می شوند.
- جوشکاری اولیه
در این مرحله، قطعات مونتاژ شده، توسط جوشکارهای ماهر، بر اساس روش جوشکاری و نکات اجرایی ذکر شده در نقشه ها، توسط تجهیزات مخصوص، به صورت کامل به یکدیگر جوش داده می شوند. از مهمترین این تجهیزات، می توان به دستگاه های جوشکاری (رکتی فایرها)، دستگاه جوشکاری Co2، دستگاه زیرپودری و دستگاه اسلگ اشاره نمود.
این مرحله، یکی از مهمترین مراحل ساخت یک سوله است. بنابراین، لازم است عملیات جوشکاری، توسط افراد با مهارت بالا انجام شود. زیرا کیفیت اتصالات جوشی، بسیار به مهارت و تجربه جوشکارها بستگی دارد. پس از انجام تست های جوشکاری لازم و تایید کیفیت اتصالات توسط ناظر جوشکاری، در صورت نیاز، قطعات برای سوراخ کاری یا تکمیل کاری، به بخش های مربوطه انتقال داده می شوند.
- سوراخ کاری قطعات
برخی از قطعات سوله مانند بیس پلیت ها (کف ستون ها) و فلنج های انتهای ستون ها و رفترها باید طبق نقشه سوراخ کاری شوند تا هنگام نصب بتوان آن ها را توسط پیچ و مهره به یکدیگر متصل نمود. همچنین، در صورت نیاز، در موارد خاص (مثلا در سوله های چند طبقه)، از تیرهایی استفاده می شود که در این مرحله، لازم است سوراخ کاری شوند تا در مرحله نصب، توسط پیچ و مهره، به ستون ها متصل گردند. سوراخ کاری قطعات سوله نیز باید بر اساس نقشه و با استفاده از تجهیزات مخصوص صورت پذیرد. از مهمترین این تجهیزات می توان به دریل ها و دستگاه های دریل مغناطیسی قابل حمل (مگنت ها) اشاره نمود.
- مونتاژ نهایی قطعات سوله و جوشکاری نهایی
در این مرحله، در صورت نیاز، قطعات دیگری که احتمالا باید بر روی ستون ها یا رفترها نصب شوند، مونتاژ و تکمیل شده و پس از انتقال به واحد جوشکاری، عملیات جوشکاری نهایی بر روی آن ها انجام می شود.
آنچه در این مرحله بسیار اهمیت دارد این است که لازم است مطابق فیلم زیر، کیفیت جوش ها، به صورت مرتب توسط ناظر جوش به دقت بررسی گردد.
در پایان این مرحله، پس از تائید نهایی قطعات توسط ناظر پروژه، عملیات مونتاژکاری و جوشکاری قطعات سوله، به صورت کامل به پایان می رسد و قطعات آماده شده، جهت تمیزکاری، به واحد تمیزکاری انتقال داده می شوند.
- تمیزکاری قطعات سوله
در این مرحله، کلیه ضایعات، گل جوش ها، خرده آهن ها و چربی ها و آلودگی های موجود در قطعات، به صورت دستی (توسط دستگاه فرز یا فرچه های سیمی مخصوص) و یا با استفاده از دستگاه های سندبلاست، تمیزکاری می شوند. در پایان این مرحله، پس از تائید نهایی اینکه قطعات، عاری از هرگونه آلودگی هستند، قطعات تمیزکاری شده، جهت رنگ آمیزی، به واحد مربوطه انتقال داده می شوند.
- رنگ آمیزی اجزای سوله
در این مرحله، کلیه قطعات آماده شده، رنگ آمیزی می شوند. همانگونه که می دانید، یکی از معایب فولاد، آسیب پذیری آن در برابر رطوبت و شرایط محیطی است. بدین منظور، اجزای سازه را توسط رنگ های مخصوص، پوشش می دهند تا از آن ها در برابر شرایط مخرب محیطی محافظت نمایند. بر این اساس، سوله ها نیز همانند سایر سازه های فلزی، نیازمند رنگ آمیزی هستند تا با ایجاد یک پوشش، در برابر خوردگی و پوسیدگی محافظت شوند. علاوه بر این، انتخاب رنگ مناسب، از نظر بصری نیز به زیبایی سازه بسیار کمک می کند.
- کنترل نهایی قطعات ساخته شده
در این مرحله، کلیه قطعات رنگ آمیزی شده، برای آخرین بار، توسط ناظران پروژه، بررسی و ایرادات موجود ثبت می شوند. در صورت وجود هر گونه ایراد، قطعه مربوطه مرجوع شده و ایرادات موجود، برطرف خواهند شد. در پایان، قطعاتی که تائید نهایی شده باشند، جهت ارسال، به واحد بارگیری منتقل خواهند شد.
مرحله 11: اجرای دیوارها، پوشش ها و درب ها و پنجره ها
پس از نصب کامل سازه و پوشش های آن، زمان آن فرا می رسد که امکانات و تجهیزات داخلی سوله نصب گردند. هر سوله، بر حسب کاربری تعریف شده برای آن و منطقه ای که در آن نصب می گردد، نیازمند تاسیسات خاصی است. به عنوان مثال، سوله های نگهداری دام و طیور، دارای سیستم های اختصاصی مربوط به گرمایش و سرمایش و تهویه هوا و لوله کشی های مخصوص آب و مواد خوراکی دام هستند. در حالیکه در سوله های صنعتی، معمولا تاسیسات برقی (شامل تابلوهای برق صنعتی، ژنراتورها و محل های عبور کابل ها)، تاسیسات مکانیکی (موتورخانه ها و لوله کشی های آب) و سیستم اطفای حریق تعبیه می شود.
با این حال، اکثر سوله ها، شامل تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی (گرمایشی و سرمایشی و لوله کشی آب)، تجهیزات ایمنی مانند دوربین های مدار بسته هستند که در این مرحله باید نصب می‌شوند. از جمله سیستم های خاص دیگری که ممکن است در یک سوله وجود داشته باشند، می توان به تجهیزات شبکه و اینترنت اشاره نمود.
مرحله 12: نصب و راه اندازی امکانات و تجهیزات سوله
پس از برپایی اسکلت سوله، سایر عملیات مانند دیوارچینی، نصب پوشش کف، پوشش سقف و پوشش دیواره ها انجام می شود. سپس، درب ها و پنجره ها و شیشه ها نصب می گردند.
مرحله 13: کنترل نهایی و بهره‌برداری از سوله
در این مرحله، کلیه اجزای سوله و تجهیزات داخل آن، بررسی شده و ایرادات احتمالی آن ها برطرف می شود. در پایان، پس از صدور تائیدیه های لازم از سوی ناظران پروژه، عملا بهره‌برداری از سوله، آغاز می گردد.
مشخصات کلی ساخت سوله و اصول استاندارد آن
در سال های اخیر و به دلیل اتفاقات ناگواری که در بعضی شرکت های صنعتی رخ داده است بحث استاندارد سازی سوله ها و ساخت سوله استاندارد و مطابق با معیارهای جهانی ساخت سوله داغ بوده و مهندسان توجه ویژه ای روی استاندارد بودن اجزای مختلف سوله از جمله ابعاد سوله، مواد اولیه مصرفی، رعایت وزن استاندارد سوله و همچنین رعایت اصول معماری در ساخت بنای سوله داشته اند.
در این مطلب ما قصد داریم تا کمی درباره مشخصات کلی یک سوله استاندارد صحبت کنیم و عواملی که در بالا بردن و پایین آوردن استاندارد سوله موثر است را بررسی نماییم. بطور کلی در یک سوله استاندارد باید آیتم هایی رعایت شود که در استحکام، مقاومت و زیبایی سوله نقش بسزایی دارند. با کمی وقت گذاشتن و خواندن این مقاله ما به شما آموزش میدهیم که چطور یک سوله استاندارد را از غیر استاندارد تشخیص دهید
- تعیین ابعاد استاندارد سوله
- دفترچه محاسبات سوله
- خرید مصالح استاندارد
- اجزای سوله
چگونه می توان هزینه های ساخت سوله را کاهش داد؟ آیا ساخت سوله ارزان امکانپذیر است؟
تا اینجا، با مراحل ساخت سوله و عوامل موثر بر آن ها آشنا شدیم. حال، این پرسش مهم مطرح می شود که چگونه می توان هزینه های ساخت سوله را کاهش داد؟ آیا ساخت سوله ارزان قیمت امکانپذیر است؟ برای پرسش به این پاسخ، لازم است بدانیم که عوامل مختلفی در قیمت تمام شده سوله تاثیر گذار است که مهمترین آن ها، کاربرد سوله است.
به عنوان مثال، برای کاربردهای صنعتی، معمولا نمی توان از سوله های خرپایی و سبک وزن استفاده نمود و لازم است از سوله های تیرورقی که استحکام بالایی دارند استفاده شود که وزن آن ها و در نتیجه هزینه های تمام شده آن ها بیشتر از سوله های خرپایی خواهد بود. در حالیکه برای ساخت سوله های غیر صنعتی، مانند سوله های مرغداری و گلخانه ای، می توان از سوله های خرپایی که وزن و هزینه های تمام شده کمتری دارند استفاده نمود.
با این حال، با طراحی مناسب و بهینه سازی وزن سازه و همچنین بهینه سازی فرآیندهای ساخت و نصب سوله، می توان هزینه های تمام شده هر سازه ای را تا حد زیادی کاهش داد. بنابراین، ساخت سوله ارزان قیمت، با رعایت ایمنی سازه، از طریق بهینه سازی فرآیندها ممکن خواهد بود.
در این مقاله آموزشی، در مورد روش ساخت سوله (سوله سازی) و استاندارد های آن صحبت کردیم. سعی کردیم به مهمترین پرسش های شما در این زمینه پاسخ دهیم. با این حال، در صورتیکه هنوز پاسخ پرسش های خود را دریافت نکرده اید، می توانید در بخش نظرات سایت، پرسش های خود را مطرح کنید تا در اولین فرصت به آن ها پاسخ داده شود. خوشحال خواهیم شد که دیدگاه های ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
